Mö­mi­nin dün­ya hə­ya­tın­da ne­cə ya­şa­ma­lı olduğunu hər şe­yin ya­ra­dıcısı olan Al­lah ən in­cə təf­si­la­tı­na qə­dər bil­dir­miş­dir. Ancaq insan istək və ehtiraslarını ölçü olaraq götürdüyündə, nəfsinin arzu və istəklərini dinin mənfəətlərindən və Allahın razılığından üstün tuta bilir və nəticədə qəflət dolu bir ruh halına girir.  Be­lə olduğu təqdirdə Al­la­hın vacib bu­yur­duq­la­rı­nı ta­ma­mi­lə dan­ır, ciddi şəkildə cəhd etməsi lazım olan hallarda səh­lən­kar və məsuliyyətsiz mü­na­si­bət göstərmiş olur.

Al­lahın dün­ya ne­mət­lə­ri­nin ötə­ri ol­du­ğu­nu və dün­ya­nın bir im­ta­han ye­ri ol­du­ğu­nu də­fə­lər­lə bil­dir­mə­si­nə bax­ma­ya­raq, bu cür in­sanlar dün­ya­nı özlərinə «əsl yurd» seç­mək­lə axi­rət­dən ta­ma­mi­lə üz çe­virirlər.

Qu­ra­nı nə­zə­rə al­ma­yan bir in­san sa­də­cə dün­ya­ya yö­nəl­miş məq­səd­lər seç­məklə, im­ta­han üçün ya­ra­dı­lan ha­di­sə­lər içə­ri­sin­də bo­ğul­ur. Al­lah mal-döv­lə­tin və eləcə də uşaq­la­rın fit­nə ola­ca­ğı­nı bir ayə­sin­də be­lə xə­bər ve­rir:

«Hə­qi­qə­tən, mal-döv­lə­ti­niz və oğul-uşa­ğı­nız an­caq bir im­ta­han­dır (fit­nə­dir). Ən bö­yük mü­ka­fat isə Al­lah dər­ga­hın­da­dır!» («Tə­ğa­bun» su­rə­si, 15).

Ərəb di­lin­də «im­ta­han» kəl­mə­si­nin baş­qa mə­na­la­rı ol­ma­sı­na bax­ma­ya­raq, bun­lar üçün «fit­nə» kəl­mə­si­nin iş­lə­dil­mə­si ol­duq­ca diq­qət çək­ir. Çün­ki in­san dün­ya­da­kı və­zi­fə­si­ni an­la­ma­dan «müt­ləq ev­lən­mə­li­yəm», « ai­ləm, uşaq­la­rım ol­ma­lı­dır», «mal-mülk sa­hi­bi ol­ma­lı­yam» de­yə dü­şü­nə­rək için­də ya­şa­dı­ğı ca­hi­liy­yə cə­miy­yə­ti­nin təl­qi­ni ilə bü­tün bun­ları dün­ya­nın ən önəm­li qa­nu­nları san­ır. Bu in­san­la­rın bir ço­xu ev­li­lik, mal-mülk və uşaq sa­hi­bi ol­maq mə­sə­lə­lər­ində göstərdikləri həs­sas­lıq­la­rı Al­la­hın əmr­lə­ri­nin ye­ri­nə ye­tiril­məsində göstərmirlər.

Al­lah uşaq is­tə­mə­yin və uşaq sa­hi­bi ol­ma­ğın öl­çü­sü­nü Qu­ran­da gös­tər­miş­dir. Bu öl­çü­yə gö­rə, adət-ənənə ol­du­ğu üçün de­yil, Al­la­hın razılığına uy­ğun olduğu təq­dir­də uşaq is­tə­ni­lir.

Bu möv­zu­da­kı nü­mu­nə Hz.İm­ra­nın xa­nı­mı­nın bu dua­sı­dır:

«Ey Rəb­bim, bət­nim­də­ki­ni sə­nə xid­mət­kar ol­maq üçün nə­zir edi­rəm. Mən­dən qə­bul et! Əl­bət­tə, Sən eşi­dən­sən, bi­lən­sən!» – de­di­yi­ni xa­tır­la!» («Ali-İm­ran» su­rə­si, 35).

Qu­ran­da pey­ğəm­bər­lə­rin ox­şar dua­la­rın­dan nü­mu­nə­lər ve­ril­miş və ina­nan­la­ra bu mə­sə­lə­də yol gös­tə­ril­miş­dir:

Hz.Zə­kə­riy­yə­nin dua­sı be­lə­dir:

«Ey Rəb­bim! Mə­nə də Öz tə­rə­fin­dən pak bir öv­lad bəxş et! Sən, hə­qi­qə­tən, dua­la­rı eşi­dən­sən!» («Ali-İm­ran» su­rə­si, 38).

Hz.İb­ra­him isə be­lə dua et­miş­dir:

«Ey Rəb­bi­miz! Bi­zim hər iki­mi­zi Sə­nə ita­ət­kar (mü­səl­man), nəs­li­miz­dən ye­ti­şən­lə­ri Sə­nə təs­lim olan üm­mət et, bi­zə əməl­lə­ri­mi­zi gös­tər, töv­bə­mi­zi qə­bul et! Hə­qi­qə­tən, Sən töv­bə­lə­ri qə­bul edən­sən, mər­hə­mət­li­sən!» («Bə­qə­rə» su­rə­si, 128).

Mal-döv­lət isə ye­nə Al­lah ri­za­sı, di­nin mən­fə­ət­lə­ri na­mi­nə sərf edil­dik­də rəh­mə­tə çev­ri­lə­cək və axi­rət­də müs­bət qar­şı­lı­ğı olan bir fay­da gös­tə­rə­cək­dir. Bu­ndan başqa yerdə qa­lan qis­mi isə fit­nə, yə­ni az­ğınlıq ün­sür­üdür. Mö­min­lər mal-döv­lə­tə mü­na­si­bət­də Hz.Sü­ley­ma­nın dav­ra­nı­şın­dan nü­mu­nə gö­tü­rür, mal-döv­lət sa­hi­bi ol­maq­dan qaç­ma­sa­lar da, onu Al­la­ha ya­xın­laş­maq­da və­si­lə sa­yır­lar. Hz.Sü­ley­ma­nın dav­ra­nı­şı Qu­ran­da be­lə bil­di­ri­lir:

«Ax­şa­müs­tü ona cins, ça­par at­lar gös­tə­ril­di­yi za­man o de­di: «Mən malı (və ya at­la­rı) Rəb­bi­min zik­rin­dən do­la­yı se­vi­rəm. Nə­ha­yət, qeyb olub giz­lən­di. Sü­ley­man de­di: «On­la­rı mə­nə qay­ta­rın!» Qay­ta­rı­lıb gə­ti­ril­dik­dən son­ra on­la­rın qıç­la­rı­nı və bo­yun­la­rı­nı sı­ğal­la­ma­ğa baş­la­dı» («Sad» su­rə­si, 31-33).

Al­lah fit­nə ola­raq bil­dir­di­yi mal-döv­lət və uşaq­lar barəsində baş­qa xə­bər­dar­lıq­lar da et­miş, mö­min­lə­rin gö­züa­çıq ol­ma­la­rı­nın vacibliyini be­lə bil­dir­miş­dir:

«Ey iman gə­ti­rən­lər! Nə mal-döv­lə­ti­niz, nə də oğul-uşa­ğı­nız si­zi Al­la­hın zik­rin­dən ya­yın­dır­ma­sın! Hər kəs bu­nu et­sə, be­lə­lə­ri əsl zi­ya­na uğ­ra­yan­lar­dır» («Mu­na­fi­qun» su­rə­si, 9).

Al­la­hın razılığını ummadan sa­hib olunan mal-döv­lətin və uşaq­la­rın in­sa­na axi­rət­də heç bir fay­da­sı ol­ma­ya­caq­dır:

«On­la­rı nə mal­la­rı, nə də öv­lad­la­rı heç bir vəch­lə Al­lah­dan qur­ta­ra bil­məz. On­lar cə­hən­nəm­lik­dir­lər və ora­da əbə­di qa­la­caq­lar» («Mü­ca­də­lə» su­rə­si, 17).