Quran ayə­lə­ri­nə bax­dı­ğı­mız za­man mö­min üçün boş vaxt an­la­yı­şı­nın ol­ma­dı­ğı­nı gö­rü­rük. Mö­mi­nin hər gün vaxt­lı-vax­tın­da ye­ri­nə ye­tir­əcəyi iba­dət­lərin çox vaxtını aparmaması, qa­lan vaxtı­nı öz is­tək və hə­vəs­lə­ri­nə uyğun boş iş­lərə sərf edə bilər mənasını vermir. Al­lah iman gə­ti­rən­lə­rin üzə­ri­nə bü­tün hə­yat­la­rı bo­yu həm öz nəfs­lə­ri ilə, həm də in­kar edən­lə­rin əx­la­qı­na qar­şı fiki­r mü­ba­ri­zəsi apar­maq və­zi­fə­si qo­yub.

Bu­nun üçün mö­mi­nin ye­ri­nə ye­tir­mə­li ol­du­ğu bir çox ha­zır­lıq­lar, say­sız-he­sab­sız və­zi­fə­lər var. Onun bu sə­mi­mi və ixlas­lı səy­lə­ri­nin həd­di-hü­du­du, fa­si­lə­si yox­dur. Bu sə­bəb­dən ye­ri­nə ye­ti­ri­lən iş, ta­mam­la­nan və­zi­fə, ba­şa çat­dı­rı­lan ha­zır­lıq iş­lə­ri­nə ara ver­mək üçün sə­bəb de­yil, tam ək­si­nə, ye­ni fəa­liy­yə­tə baş­la­ma­ğın bir nişanəsidir. Ayə­də bu hal be­lə bil­di­ri­lir:

«(İşlərini) qurtaran kimi (Allah yolunda) çalış!!» («İn­şi­rah» su­rə­si, 7).

Ayə­nin hök­mü­nə gö­rə, mö­min in­san Al­lah yo­lun­da bir işi gö­rüb ba­şa çat­dır­dı­ğı za­man dər­hal baş­qa bir iş üçün ça­lış­ma­ğa baş­la­ya­caq. Mö­min in­sa­nın hə­ya­tı bo­yun­ca da­vam et­di­rə­cə­yi bu dav­ra­nı­şın is­tis­na­sı isə Quran­da Al­la­hın bil­dir­di­yi ki­mi, di­ni güc­lən­dir­mək üçün la­zı­mi qə­dər din­cəl­mə­si və ya Al­la­hın ona ver­di­yi ne­mət­lərdən şükür et­mək, şövq və hə­yə­ca­nı­nı ar­tır­maq üçün di­ni qa­nun­lar çər­çi­və­sin­də is­ti­fa­də et­mə­si­dir.

Mö­min in­sa­nın Quran əx­la­qı­nı təb­liğinə yönələn fiki­r mü­ba­ri­zə­sini da­yan­ma­dan aparması ilə ca­hi­liy­yə­nin hə­yat mü­ba­ri­zə­si adı ver­di­yi çə­tin­lik, sı­xın­tı, bəd­bəxt­lik və ümid­siz­lik için­dəki cəhdləri ara­sın­da zər­rə qə­dər də ol­sa ox­şar­lıq yox­dur. İn­kar edən­lə­rin sı­xın­tı, yor­ğun­luq və əzab­la­rı on­la­rın axi­rət­də qar­şı­la­şa­caq­la­rı son­suz əza­bın dün­ya­da­kı çox ki­çik baş­lan­ğı­cı­dır. Hal­bu­ki Al­la­hı hər şey­dən üs­tün tu­tan, Onu bö­yük coş­qu və bağ­lı­lıq­la se­vən mö­min in­sa­nın Al­lah yo­lun­da ça­lış­ma­sı onun üçün hə­lə cən­nə­tə da­xil ol­ma­dan bu dün­ya­da əl­də et­di­yi və cən­nət­də­ki­lə­rə bən­zər bö­yük bir mə­nə­vi zövq­dür. Ey­ni za­man­da bu fəa­liy­yət Al­la­hın di­lə­mə­si ilə axi­rət­də onun qar­şı­sı­na çox bö­yük və son­suz mü­ka­fat ki­mi çı­xa­caq.