İnkarçıların Həyat Tərzinə Rəğbət Bəsləməyək!

«Ka­fir­lə­rin bə­zi züm­rə­lə­ri­nə ver­di­yi­mi­zə fa­ni dün­ya ma­lı­na rəğ­bət gö­zü ilə bax­ma…» («Hicr» su­rə­si, 88).

Al­lah var-döv­lə­ti həm mü­səl­man­la­ra, həm də ka­fir­lə­rə ve­rə bi­lər. Quran da bu­nu açıq şə­kil­də bil­di­rir. La­kin ayə­lə­rə ba­xan­da mə­lum olur ki, zən­gin­li­yin hər iki tə­rə­fə ve­ril­mə­sin­in məq­səd­ləri fərq­li­dir.

Mü­səl­man­la­ra ve­ri­lən zən­gin­li­yin sə­bə­bi gö­zəl əx­laq­la­rı­nın əvə­zi ola­raq Al­la­hın on­la­ra gö­zəl hə­yat tər­zi vəd et­mə­si­dir. Al­lah mü­səl­man­la­rı yer üzü­nün mülk­lə­ri­nə va­ris edə­cə­yi­ni bil­dir­miş­dir. Be­lə ki, pey­ğəm­bər­lə­rin hə­ya­tı­na ba­xan­da on­la­rın hə­ya­tın­da or­taq dəyişikliyin ol­du­ğu­nu gö­rü­rük. Bu dəyişiklik pey­ğəm­bər­lə­rin hə­yat­la­rı­nın baş­lan­ğı­cın­da mad­di çə­tin­lik için­də ya­şa­ma­la­rı­na bax­ma­ya­raq, on­la­rın bir müd­dət son­ra bö­yük zən­gin­lik­lə­rə qo­vuş­ma­sı­dır. Oxumağa davam et

Yaradılış Dəlilləri

Oturduğunuz yerdən ətrafınıza bir baxın. Olduğunuz otaqdakı hər şeyin “düzəldilmiş” olduğunu görəcəksiniz. Divarlar, döşəmələr, tavan, oturduğunuz stul, əlinizdə tutduğunuz kitab, stolun üstündə duran bir stəkan; sayılmayacaq qədər çox əşya… Bunlardan tək bir dənəsi belə öz başına əmələ gəlib otağınıza gəlməmişdir. Ən adi görünən xalı saçağını belə işləyib hazırlayan vardır; o saçaq oraya öz qərarı ilə, təsadüfən gəlib yerləşməmişdir.

Əlinə bir kitab alan insan da, onun bir yazıçı tərəfindən bəlli bir məqsəd üçün yazıldığını bilir. Bu kitabın təsadüfən ortaya çıxdığını fikrinə belə gətirməz. Eyni halda bir heykələ baxan insan, onun bir sənətkar tərəfindən hazırlandığına heç bir şübhə etməz. Nəinki saysız sənət əsərinin öz-özünə yarandığını düşünmək, hətta üst-üstə duran 2-3 kərpici belə planlı bir hərəkətlə o şəklə gətirən kimsəni olduğunu heç kim inkar etməz. Başqa bir sözlə desək, kiçik ya da böyük, qayda olan yerdə, şübhəsiz bu qaydanın bir qurucusunun və qoruyucusunun olması labüddür. Bir gün biri çıxıb, xam dəmir və kömürün təsadüfən poladı, poladın təsadüfən Eyfel Qülləsini təşkil etdiyini iddia etsə, bu adamın və ona inananların ağıllarına şübhə edilməzmi? Oxumağa davam et

Kainata Xaos Hakimdir, Yoxsa Nizam?

Materialistlər kainatın sonsuz əvvəldən bəri mövcud olduğunu iddia etməklə yanaşı, kainatda müəyyən məqsəd və nizam olmadığını da iddia edirlər. Kainatdakı bütün nizam, ahəng və uyğunluğun sadəcə təsadüflərin nəticəsi olduğunu irəli sürürlər. Bu fikirlər XIX əsrin ikinci yarısından etibarən elm dünyasına hakim olmuş və elmi araşdırmaları istiqamətləndirmişdir.

Məsələn, kainatda müəyyən nizam olmadığını göstərmək məqsədilə “xaos nəzəriyyəsi” adlı bir fərziyyə ortaya atılmışdır. Bu nəzəriyyə vasitəsilə xaosun (qarışıqlığın) içindən öz-özünə nizam əmələ gələcəyi iddia edilmiş və bu iddianı dəstəkləmək üçün saysız-hesabsız elmi çalışmalar edilmişdir. Riyazi hesablamalar, nəzəri fizika çalışmaları, fiziki təcrübələr və kimyəvi araşdırmalar daim “kainatın müəyyən xaosun nəticəsi olduğu necə göstərilə bilər” sualına cavab almaq üçün davam etdirilmişdir.

Əslində isə aparılan hər yeni araşdırma, Oxumağa davam et

Qətiyyət

Mö­mi­nin ən mühüm xü­su­siy­yət­lə­rin­dən bi­ri də son də­rə­cə qətiyyətli ol­ma­sı­dır. O, heç za­man şövq və hə­yə­ca­nı­nı itir­məz. Onun məq­sə­di yal­nız Al­la­hın ra­zı­lı­ğı­nı qa­zan­maq­dır. Bu­na gö­rə heç bir çə­tin­lik onu yo­lun­dan dön­də­rə bil­məz. İn­san­la­rın onun haq­qın­da nə dü­şün­dük­lə­ri də önəm­li de­yil­dir. Ye­ga­nə is­tə­yi Al­la­hın rıza­sı­dır; bü­tün hə­ya­tını bu hə­də­fə gö­rə plan­daş­dı­rı­r.

Allah mö­min­lə­rin qətiyyətli olmalarını müx­tə­lif formalarda sı­naq­dan ke­çi­rir. Mə­sə­lən, Al­lah mö­min­lə­rə bir müd­dət sı­xın­tı ve­rə bi­lər; on­la­rı tər­bi­yə et­mək üçün çə­tin­lik ve­rə bi­lər. Qu­ran­da bu və­ziy­yət be­lə açıq­la­nır:

«Əl­bət­tə, Biz si­zi bir az qor­xu, bir az ac­lıq, bir az da mal, can və məh­sul qıt­lı­ğı ilə im­ta­han edə­rik. Səbir edən şəxs­lə­rə müj­də ver!» («Bə­qə­rə» su­rə­si, 155).

Qə­ti dü­şün­cə­yə sa­hib olan mö­min, ayə­də bil­di­ril­di­yi ki­mi, ona qar­şı gə­lən bü­tün çə­tin­lik­lə­rə səbr edər. Qu­ran­da mö­min­lə­rin bu dav­ra­nı­şı be­lə bil­di­ril­miş­dir:

Oxumağa davam et

Fitnə

Ərəb­ dilində bə­zi kəl­mə­lər hər dil­də ol­du­ğu ki­mi bir çox mə­na­lar­da iş­lən­miş­dir. Azər­bay­can di­lin­də bə­zi kəl­mə­lə­rin fərq­li mə­na­la­rı ol­du­ğu ki­mi, ərəb di­lin­də­ki «fit­nə» kəl­mə­si­nin də fərq­li mə­na­la­rı var­dır.

Fit­nə əs­lin­də «qı­zı­lın di­gər yad me­tal­lar­dan ay­rıl­ma­sı məq­sə­di ilə qay­na­dıl­ma­sı üsu­lu» üçün is­ti­fa­də olu­nan bir kəl­mə­dir. Qu­ra­nın bir çox ayə­sin­də fit­nə sö­zün kö­kü­nə bağ­lı ola­raq mö­min­lər­lə in­kar­çı­la­rın və ya münafiqlərin bir-bi­rin­dən ay­rıl­ma­sı üçün ya­ra­dı­lan im­ta­han­la­ra ve­ri­lən ad­dır. Bu im­ta­han­la­rın əsas xü­su­siy­yə­ti özün­də az­dı­rı­cı ün­sür­lə­ri də da­şı­ma­sı­dır. Yə­ni in­sa­nın doğ­ru yol­dan az­ma­sı və ya hi­da­yə­tə ta­be ol­ma­sı bu im­ta­han qar­şı­sın­da gös­tər­di­yi dav­ra­nı­şa bağ­lı­dır. Hz.Mu­sa­nın Qu­ran­da xə­bər ve­ri­lən dua­sı fit­nə­nin həm az­dı­rı­cı, həm də hi­da­yə­tə çatdıran xüsusiyyətlərinin ol­du­ğu­nu gös­tə­rir. Ayə­də be­lə bu­yu­ru­lur:

«Mu­sa Bi­zim tə­yin et­di­yi­miz vaxt üçün öz tay­fa­sın­dan yet­miş adam seç­miş­di. On­la­rı sar­sın­tı ya­xa­la­yan­da Mu­sa de­di: «Ey Rəb­bim! Əgər is­tə­səy­din, bun­dan qa­baq on­la­rı da, mə­ni də məhv edər­din. Ara­mız­da­kı sə­feh­lə­rin tö­rət­di­yi gü­nah­lar üzün­dən bi­zi məhv­mi edə­cək­sən? Bu Sə­nin sı­na­ğın­dan baş­qa bir şey de­yil­dir. Sən onun­la is­tə­di­yi­ni zə­la­lə­tə dü­çar edər, is­tə­di­yi­ni doğ­ru yo­la sa­lar­san. Sən bi­zim ha­mi­miz­sən. Bi­zi ba­ğış­la və rəhm et. Axı Sən ba­ğış­la­yan­la­rın ən yax­şı­sı­san!» («Əraf» su­rə­si, 155).

Dün­ya­nın bir im­ta­han ye­ri ol­du­ğu və in­san­la­rın iman­la­rı­nın müt­ləq qaydada sı­na­ğa çəkiləcəyi Qu­ra­nın bir çox ayə­lə­rin­də xa­tır­la­dı­lır:

«İn­san­lar yal­nız: «İman gə­tir­dik!» – de­mə­lə­ri­lə on­lar­dan əl çə­ki­lib im­ta­han olun­ma­ya­caq­la­rı­nı­mı sa­nır­lar? Biz on­lar­dan əv­vəl­ki­lə­ri də im­ta­ha­na çək­miş­dik. Şüb­hə­siz ki, Al­lah düz­da­nı­şan­la­rı da, ya­lan­çı­la­rı da çox gö­zəl ta­nı­yar!» («Ən­kə­but» su­rə­si, 2-3).

Oxumağa davam et

Quran Elmə Yol Göstərir

Quranda insanlar göylərin, yerin, dağların, ulduzların, bitkilərin, toxumların, hey­van­la­rın, gecə ilə gündüzün əmələ gəlməsi, öz doğuluşu, yağışın və yaradılmış daha bir çox varlığın üzərində düşünməyə və bu varlıqları tədqiq etməyə dəvət edilir. Bunları nəzərdən keçirən insan isə bütün varlıqlarda Allahın yaratma sənətini görərək, özünü və bütün kainatı yoxdan yaradan Rəbbimizi tanıma imkanı əldə edir.

Kainatı və içindəki bütün varlıqları tədqiq etməyin və Allahın yaratma sənətini kəşf edərək insanlara açıqlamağın yollarından biri isə elmdir. Dolayısı ilə elmi Allahın yaratma sənətindəki incəliklərinə çatmaqda bir metod kimi qəbul edən din elmlə məşğul olmağa insanları həvəsləndirir. Oxumağa davam et