Qədər tarix boyunca mübahisə edilən mövzulardan biridir. Allahın kainatı və canlıları, keçmiş və gələcək bütün hadisələri “bir anda” yaratmasına qədər deyilir. Bu da kainatın yaradılmasından qiyamətə qədər baş verən bütün hadisələrin Allah Qatında “baş verib bitməsi” deməkdir. Hələ baş verməyən hadisələr “bizim” üçün gələcək sayılır, Allah üçün deyil. Belə ki, Allah zamana və məkana tabe deyil, çünki zamanı və məkanı yaradan Odur. Qısası, Allah üçün keçmiş, gələcək və bu an eynidir və hər şey olub bitmişdir. Məsələn, Allah hz. Musa doğulmadan və ya Misir dövləti qurulmadan Fironun həyatının necə olacağını bilir. Çünki bunların hamısı Allah Qatında “bircə an” olaraq yaradılmışdır.
qeder
Gecikdirmək Ancaq Küfrü Artırır
Gecikdirmək ancaq küfrü artırır… (Tövbə surəsi, 37)
Şeytanın insanların bəzilərinə verdiyi hiyləgər təlqinlərdən biri din əxlaqı ilə yaşamağı ertələməkdir. Şeytanın təlqininə inanan insan sonsuz həyatına təsir edən bu işi yaxın gələcəkdə asanlıqla həll etmək üçün yerinə yetirməyə vaxtı olduğunu düşünür. Bir saat sonra, bir həftə sonra, bir ay sonra, gələn il və ya yaşı bir az da irəlilədikdə edəcəyinə əmin olduğuna görə, Quran əxlaqı ilə yaşamağı ertələyir. Halbuki, uca Allah’ın hər insana dünya həyatında verdiyi möhlət bir gün mütləq sona çatacaq və bu müddətin bir il, bir ay, bir gün sonra, yoxsa indi sona çatacağı ancaq Allah dərgahında məlumdur. Buna görə, din əxlaqı ilə yaşamağı ertələmək böyük qəflətdir. Oxumağa davam et
Dünya Yaradılmamışdan Əvvəl Allah Bizim Qədərimizi Yaratmışdır
Şübhəsiz ki, Biz hər şeyi qədərlə yaratdıq. (Qamər surəsi, 49)
Hz. Musa (ə.s) və yanındakılar hal-hazırda yarılan dənizdən keçərək xilas olurlar. Fironun ordusu hal-hazırda suları birləşən dənizdə boğulur. Hz. Nuhun (ə.s) gəmisi və hz. Süleymanın (ə.s) sarayı hal-hazırda inşa edilir…
Bütün bu hadisələr bizim bildiyimizdən də aydın və canlı şəkildə hal-hazırda uca Allah’ın dərgahında mövcuddur. Çünki Allah dünya yaradılmazdan əvvəl bütün varlıqların qədərini (taleyini) yaratmışdır.
Qədər Allah’ın bütün keçmiş və gələcək hadisələri tək bir an içində yaratmasıdır. Bu isə Allah qatında kainatın yaradılış anından qiyamətə qədər olan hər hadisənin baş verib bitdiyini göstərir. Oxumağa davam et
Quranda Qədər (Tale) Anlayışı
Şübhəsiz ki, Biz hər şeyi müəyyən ölçüdə (lazım olduğu qədər) yaratdıq. (Qəmər surəsi 49)
Onların etdiyi hər şey dəftərlərdədir! (Qəmər surəsi 52)
Hər bir kiçik və böyük (günah lövhi-məhfuzda) yazılmışdır! (Qəmər surəsi 53)
De: “Allahın istədiyindən başqa, mən özümə nə bir xeyir, nə də bir zərər verə bilərəm. Hər ümmətin bir əcəl vaxtı vardır. Onların əcəli gəlib çatdıqda (ondan) bircə saat belə nə geri qalar, nə də irəli keçərlər”. (Yunus surəsi 49) Oxumağa davam et
Zamansızlıq və Qədər Gerçəyi
ZAMAN NƏDİR?
Zaman, bir anı digər an ilə müqayisə etdiyimizdə meydana gələn anlayışdır. Yəni zaman bizim yaşadığımız hadisələr arasında apardığımız müqayisəyə söykənir. Məsələn, bir insan otağa girir, sonra yerdə olan qələmi görür və əyilib onu götürür. Daha sonra bu qələmi masaya qoyur. Həmin insan, bütün bu hərəkətlər arasında müqayisə edir. Hər biri arasında müəyyən müddət keçdiyini düşünür və beləcə zaman hissini əldə edir.
Yəni, zaman beyində xatirə olaraq saxlanan bəzi məlumatlar, daha doğrusu görüntülər arasında müqayisə aparıldığında var olur. Əgər bir insanın yaddaşı olmasaydı, o insan hal-hazırkı anı yaşayacaq, beyni bu cür şərhlər edə bilməyəcək və dolayısı ilə zaman hissi də meydana gəlməyəcəkdi. Oxumağa davam et
