Neandertallarla eyni xəstəliklərə tutulmağımızın səbəbi nədir?

“Science” jurnalının 12 fevral 2016-cı il tarixli buraxılışında ABŞ-ın Vanderbilt Universitetində aparılan yeni araşdırmanın nəticələri dərc olundu. Məqalə ilk baxışda irsi xəstəliklərlə əlaqədar görünsə də əslində “Müasir insanların neandertallarla qaynayıb qarışmasından meydana gələn fenotipik irs” başlığı bizə məqalədə təkamül təbliğatı aparıldığını göstərir.

Araşdırmaya rəhbərlik edən Vanderbilt Universitetindən genetik Con Kapra müqayisə apararaq belə deyir:

“Təsbitlərimiz neandertal DNT-sinin müasir insanların xəstəliklərinə təsir etdiyini göstərir. Neandertal DNT-sinin immunoloji, dermatoloji, nevroloji, psixi və cinsi xəstəliklərimizlə əlaqəli olduğunu kəşf etmişik”.

Kapranın neandertalların da bizimlə oxşar xəstəliklərə sahib olduğu yönündəki bu təsbiti önəmlidir və əslində təkamül fərziyyəsini çürüdən sübutdur.

Müxtəlif mədəniyyətlər və fərqli fiziki xüsusiyyətlər

İnsanlar nəsillər boyunca müxtəlif xəstəliklərə tutulub və buna aid genetik xüsusiyyətlər nəsildən-nəsilə ötürülərək indiyə qədər gəlib çatmışdır. İrsi adlandırılan belə genetik xüsusiyyətlər o xəstəliyin ortaya çıxma ehtimalını qüvvətləndirir, amma bunu təkamülə dəlil göstərmək olduqca mənasızdır. Oxumağa davam et

İslam dünyası və keyfiyyət

Qərbin gizli güclərinin, xüsusilə də son əsrdə Yaxın Şərq mövzusunda daima fəaliyyətdə olduğu artıq sirr deyil. Dövrümüzün dəhşət verici qanlı görüntüləri şübhəsiz ki, müəyyən edilmiş bir planın parçası olaraq ortaya çıxıb.

Amma bu planları bilərək bütün təqsiri Qərbin üstünə atmaq, o batil “düşmən”ə təhdidlər yağdırmaq və beləliklə baş verən faciədən azacıq da olsun dərs almamaq müsəlman cəmiyyətlərinə yaraşmır. İslam aləmi də öz üzərindəki məsuliyyəti görmək məcburiyyətindədir. Yaxın Şərq üzərində hazırlanan gizli planlara şərait hazırlamaq, fanatiklərin pəncəsinə düşmüş bəzi icmaların bilmədən və istəmədən də olsa etdiyi bir işdir. Buna görə qərbli gizli qüvvələr Yaxın Şərq cəmiyyətlərini hər zaman “istismarı asan” olaraq görmüş, etdiyinin doğru olduğuna inanmışdır. Şübhəsiz ki, demokratiya nöqsanı, azadlıq çatışmazlığı, bəzi ərazilərdə qadına verilməyən dəyər buna ən çox səbəb olan amillərdir. Lakin burada üzərində durulacaq amil bəzi təbəqələrin bəzən din, bəzən də həyat tərzi olaraq təmsil etdiyi keyfiyyət problemidir. Oxumağa davam et

Müsəlmanlar və xristianlar eyni Allaha inanır?

ABŞ-ın İllinoys ştatındakı yevangelist protestant Uiton kollecində çalışan xanım professor Larisiya Alayn Hokinz Liberti Universitetinin rektoru Cerri Faluelin “müsəlmanlara son qoyun” sözünə reaksiya olaraq hicab geyinib çəkdiyi şəklini “Facebook”da paylaşdı. Hokinzin qısa müddətdə mediaya əks olunan və böyük maraq oyadan şəklinin altında bu sözlər yazılmışdı: “biz eyni Allaha inanırıq”. [1]

Professor Hokinzin paylaşımı əsrlərdən bu yana verilən bir sualı bir daha gündəmə gətirmiş oldu: “müsəlmanlar və xristianlar eyni Allaha inanır, eyni Allaha dua edirlər?”

Məktəb rəhbərliyi tərəfindən qısa müddətdə vəzifəsindən azad edilən professor Hokinz bu suala dair fikrini Facebook səhifəsində yazdığı yazıda belə dilə gətirdi:

“…Müsəlman qonşularımı onlarla həmrəylik içində olduğum üçün, mayamız bir olduğu üçün sevirəm. Onlarla eyni dini mövqedəyəm, çünki Papa Fransiskin keçən həftə dediyi kimi, biz eyni Allaha inanırıq…” [2] Oxumağa davam et

Gizli güclərin boş xəyalı: İslamsız Yaxın Şərq

Yaxın Şərq üç səmavi dinin meydana çıxdığı, saysız-hesabsız dövlətə və imperiyaya ev sahibliyi etmiş sivilizasiyalar beşiyidir. Dünyanın ən mühüm regionlarından biri, bir növ dünyanın qəlbidir. Siyasi, strateji, mədəni, iqtisadi aspektlərdən tarixin hər dövründə çox mühüm rolu olmuş, mədəniyyət və inancların yayılıb inkişaf etməsində körpü vəzifəsini görmüşdür.

Şərqlə Qərbi, Aralıq dənizi ilə Hind okeanını, Rusiya ilə isti dənizləri bir-birinə birləşdirən coğrafi mövqeyi, neft, qaz, almaz, qızıl, uran kimi strateji ehtiyatları ilə böyük əhəmiyyətə malik olan bu region tarix boyu dünyaya hökm etmək arzusunda olan gizli dərin güclərin əsas hədəfi olmuşdur. Dövrümüzdə də həmin güclər terror hadisələri törədərək, psixoloji müharibə strategiyaları tətbiq edərək, qanunsuz təşkilatlardan istifadə edərək və qeyri-qanuni siyasi, iqtisadi, hərbi əməliyyatlar həyata keçirərək Yaxın Şərq torpaqlarını parçalamağa, yerli ünsürləri dağıdaraq ərazini asanlıqla idarə edilə bilən hala gətirməyə, beləliklə bölgənin resurslarını sərbəst şəkildə ələ keçirməyə və bölgədə söz sahibi olmağa çalışdıqları məlum olan bir həqiqətdir.

Gizli dərin dövlət güclərinin digər bir planı da əvvəlcə bölgəni mümkün olduğu qədər kiçik vahidlərə bölərək zəifləməsini və sabitliyinin pozulmasını təmin etmək, bütövlüyünü itirmiş, parçalanmış dövlətlər yığını halına gətirdikdən sonra da region xalqlarını dindən uzaqlaşdırmaq və dinsiz Yaxın Şərq meydana gətirməkdir. Oxumağa davam et

Müsəlmanın danışıq üslubunun insanlardakı təsiri

 

Müsəlmanın danışıq üslubu vacib iman əlaməti və dünyadakı ən təsirli danışıq formasıdır. Bu təsirin gücü isə möminlərin imanlarından və səmimiyyətlərindən irəli gəlir. Çünki müsəlmanların sözləri ilə yaşadıqları bir-birini təsdiq edir. Danışıqları həqiqətən inandıqlarını və hiss etdiklərini əks etdirir. Müsəlman üslubu ilə danışan insanlarla üzləşənlər çox vaxt heyranlıq hissinə qapılırlar. Həyatları boyu Quran əxlaqını əks etdirməyən danışıqlara şahid olduqları üçün müsəlmanların səmimiyyətindən çox təsirlənirlər. Daha əvvəl tanış olduqları bəzi insanlar da gözəl əxlaqın və səmimi dindarlığın zəruriliyini onlara çatdırmış ola bilər. Amma bu insanların öz danışdıqlarını özlərinin tətbiq etməməsi qarşıdakı insanda təsir yaratmır. Bu kimi insanlarla çox qarşılaşdıqlarından sözü ilə əməli bir olan insanları gördükdə daha əvvəl dəfələrlə eşidib əhəmiyyət vermədikləri məsələləri Allahın diləməsi ilə böyük diqqət və səmimiyyətlə dinləməyə və yerinə yetirməyə başlayırlar. Məhz müsəlman danışıq üslubunun insanlar üzərində yaratdığı ən mühüm təsirlərdən biri budur: Allahın diləməsi ilə insanların qəlbini imana isindirmək, onlara imanı sevdirə bilmək…

Müsəlman üslubu ilə danışan insan Quran əxlaqını ən təsirli və ən gözəl şəkildə izah edir. Məsələn, Allah qorxusunu danışarkən ürəyindəki Allah qorxusu danışıqlarına əks olunur və Allahın izni ilə qarşı tərəfin bu məsələni daha asan dərk etməsinə səbəb olur. Həmin mövzunu qəlbində bu qorxunu yaşamayan bir insan izah etməyə çalışsa, eyni cümlələri eyni şəkildə ard-arda gətirsə, qarşı tərəf danışanın səmimiyyətinə inana bilməyəcəyi üçün danışılanlardan da təsirlənə bilməz. Halbuki müsəlman üslubu ilə danışan insan səmimiyyəti yaşayaraq səmimiyyəti, təslimiyyəti hiss edərək təslimiyyəti, tolerant üslubla tolerantlığı, mərhəmətli münasibətlə mərhəməti və bunlar kimi hər mövzunu hiss edərək danışır və hamısında Allahın diləməsi ilə qarşı tərəfin vicdanına təsir edir. Oxumağa davam et

Dünyanın ən zəngin 1%-nin sərvətlərin 50%-nə sahib olduğu dünyada yaşamaq istəyirik?

2011-ci ildə Avropa İttifaqı dünyadakı ən böyük 10 problemi sıraladığı bir hesabat dərc etdi. Bu hesabata görə az əhəmiyyətlidən başlayaraq dünyanın problemləri bu şəkildədir: nüvə silahlanması, silahlı münaqişələr, yoluxucu xəstəliklər, qlobal əhali artımı, enerji resurslarının azalması, beynəlxalq terrorizm, iqtisadi vəziyyət, iqlim dəyişikliyi və aclıq, yoxsulluq və təmiz suyun olmaması.

Bu hesabat problemləri dünyadakı ən zəngin 1%-lik təbəqənin baxış bucağından dəyərləndirirdi. Bu gün hər kəs öz prioritetlərini önə çəkir. ABŞ-da hər cür rahatlığa malik biri üçün iqlim dəyişiklikləri ən mühüm problem kimi göründüyü halda, mikro bioloqlar üçün qlobal epidemiyalar daha əhəmiyyətlidir. Siyasi analitiklər üçün isə nüvə silahları, beynəlxalq terrorizm və Hindistan-Pakistan, Koreya yarımadası və ya Yaxın Şərq kimi münaqişə bölgələri ən təcili müdaxilə edilməli olan problemlərdir.

Əgər media təbliğatından bir an başımızı qaldırıb dünyanın həqiqətlərinə baxa bilsək, ən təxirəsalınmaz problemi fərq etmək daha asan olacaq. Bu gün 1,5 milyard insan elektrik enerjisindən məhrumdur. Dünyanın ən kasıb 10 ölkəsinin 6-ında əsas ölüm səbəbləri malyariya, xolera, tənəffüs yolu və doğuş öncəsi infeksiyalardır. Halbuki bu xəstəliklərin qarşısı müalicə ilə asanlıqla alına bilir. Hər il 500.000 uşaq A vitamini çatışmazlığından kor olur. 2015-ci ildə hər 7 nəfərdən bir insan gündə 1,25 dollarla həyatda qalmaq uğrunda mübarizə aparır. Hər 4 nəfərin də gündəlik qazancı 2,5 dollardır. Yoxsulluq həqiqi mənada dünyanın ən mühüm problemidir. Oxumağa davam et

21-ci əsrin utandırıcı mənzərəsi: uşaq əsgərlər

 

Müharibələrin ən ağır bədəlini uşaqlar ödəyir. Bu gün dünyanın dörd bir yanında bombalar altında yaşayan, günə silah səsləri ilə başlayan, parklarda, bağçalarda oynamalı olduğu halda, kiçik yaşlarında müharibə ilə tanış olub, müharibənin dağıdıcı təsirlərinə məruz qalan milyonlarla uşaq var. Şiddət və silahlı qarşıdurmalar nəticəsində həyatını itirir, yaralanır, anasız-atasız qalır, tək başına qaçqın vəziyyətinə düşürlər. Düşərgələrdə istismara məruz qalır, yemək, su, elektrik, yanacaq və tibbi ləvazimat kimi əsas ehtiyaclardan məhrum olduqları üçün aclıq, yoxsulluq, xəstəlik içərisində yaşamaq uğrunda mübarizə aparırlar. Yüz minlərlə uşaq isə zorla əsgər edilir.

Günümüzün geniş yayılmış partizan tipli müharibələrinin ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri uşaqların əsgər və hətta canlı qalxan kimi istifadə edilmələridir. Bütün dünyada 300 minə çatan uşaq əsgərlərin [1] məcburi şəkildə müharibəyə cəlb edildiyi 30 ölkə var [2] Bunlardan bəziləri Əfqanıstan, Mərkəzi Afrika Respublikası, Çad, Kolumbiya, Suriya, İraq, Yəmən, Somali, Cənubi Sudan, Sudan, Konqo, Mali, Myanma və Filipinlərdir. [3] Oxumağa davam et

Siyasətdə öyrəşmədiyimiz anlayış: sevgi

Qətliam, terror və müharibələrin bügünkü halına nəzər yetirib «dünya necə bu hala gəldi» deyənlər bir az ətraflarına, ətraflarındakı həyatlara, insanların, jurnalistlərin, liderlərin və ən önəmlisi siyasətçilərin üslubuna baxmalıdırlar. Qarşılıqlı şəkildə itirilmiş hörmət, ittifaq ruhu, anlayış və fədakarlıq çox şeyə ziyan vurub. Ən böyük ziyanı isə dünyada sevginin yox olmasıdır.

Bu mövzuya siyasət prizmasından baxaq. Ölkələr arası qarşılıqlı anlaşmazlıqların səbəblərini araşdıranlar, xüsusilə, radikal fikir və hərəkətləri təqsirləndirirlər ki, bunda da çox haqlıdırlar. Dini radikallar, irqçi radikallar, fəlsəfi radikallar, ateist radikallar, kommunist radikallar və daha bir çoxları hamısı fərqli ideologiyaları təmsil edirlər. Bu radikallaşmanın qarşısının alına bilməməsinin ən böyük səbəblərindən biri isə siyasət dilinin insan fitrətinə zidd qəzəb və ikiüzlülük içində olmasıdır. Siyasətçilər bir-birlərinə uyğun olmayan üslubda xitab edir, daxili siyasətdə bir-birləri ilə uzlaşmayan liderlər ölkələrin idarəçiliyi və gələcəyi üçün qeyri-sabit mühiti asanlıqla yarada bilirlər. Hər seqmentin sülh içində təmsil oluna biləcəyi qarışıq hökumətlər qurula bilmir, tərəflər heç bir şəkildə bir araya gələ bilmir, qəzəb dili uzlaşma imkanını aradan qaldırır. Qeyri-sabit hökumətlər daima problem yaradır və liderlər anlaşmazlıq içində olduğundan xalq da qütbləşir. Oxumağa davam et