Bir insanın ədalətli qərar verməsinin, ağıllı düşünməsinin və ağıllı davranmasının qarşısını alan amillərdən biri qarşısındakı insana və ya camaata qəzəbi, kinidir. Əslində, bu, dövrümüzün cahiliyyə cəmiyyətində çox geniş yayılmış düşüncə tərzidir. Bəzi insanlar düşmənçilik etdikləri insanlara qarşı asanlıqla hər cür ədalətsizlik, əxlaqsızlıq edirlər. Bəzən bir adamın üstünə törətmədiyi əmələ görə böhtan atır, təqsirsiz olduğunu bilsələr belə, onun əleyhinə şahidlik edirlər. Bu cür düşmənçiliyə görə günahsız yerə bir çox insan əziyyət çəkir. Bəzi insanlar doğrunu bildiklərinə baxmayaraq, düşmən hesab etdikləri insanların lehinə şahidlik etmir, əllərində bu insanın təqsirsizliyini sübut edən dəlil olsa belə, üzə çıxarmırlar. Hətta bu insanın başına böyük bəla gəlməsi, haqsızlıqla qarşılaşması və ya zülm görməsi onları sevindirir. Ən böyük narahatlıqları isə ədalətin üstün gəlməsi və bu insanın təqsirsizliyinin ortaya çıxmasıdır.
mömin
Veriləcək qərar öz yaxınları ilə əlaqədar olsa da, mömin ədalətlə hökm verməlidir
Ədalət deyiləndə, bəlkə də, ədalətli davranmağın çox asan olduğunu, bütün qərarlarınızda həmişə ədalətli davrandığınızı düşünə bilərsiniz. Ancaq verəcəyiniz ədalətli qərar nəticəsində bir yaxınınız, ananız, atanız və ya qohumunuz fiziki və ya mənəvi sıxıntıya düşsə, yenə də bu qərarı asanlıqla verərsinizmi? Sevdiyiniz, ancaq doğru yoldan çıxmış bir şəxs barəsində qərar verərkən tərəfsiz, dürüst ola bilərsinizmi?
Dualarda səmimi olmaq
Dua Allahın Rəhman və 
Rəhim isminin çox üstün təcəllisi, möminlərə böyük lütfüdür. Çünki insan Allaha dua edərək səmimi imanını, sevgisini və qorxusunu ifadə edə bilər. Yeganə dost və vəli kimi Ona təslim olduğunu, yalnız Ondan mədət umup Ondan kömək istədiyini göstərə bilər. Din əxlaqından uzaq cəmiyyətlərdə Allaha dua etmək müxtəlif batil inanc və xurafatlarla çətinləşdirilmişdir. İnsanlar hər an Allaha üz tutacaqları halda, bunun üçün vaxt müəyyən etmiş və ya araya vasitəçilər qoymuşlar.
Allah bu batil inanclara qarşı insanları belə xəbərdar edir: “Doğrusu, əsl din ancaq Allaha məxsusdur. Allahı qoyub başqalarını özlərinə dost tutanlar: “Biz, onlara ancaq bizi Allaha daha çox yaxınlaşdırsınlar deyə ibadət edirik”– (deyirlər.) Əlbəttə ki, Allah ziddiyyətə düşdükləri şeylər barəsində onların arasında Öz hökmünü verəcəkdir. Şübhəsiz ki, Allah yalançı və kafirləri doğru yola yönəltməz”. (Zümər surəsi, 3) Oxumağa davam et
İmanlarına zülm qarışdıranlar
İmanlarına zülm qarışdıranlardan Quranda iman gətirən insanların arasında yaşayan bir qrup kimi bəhs edilir. İmana zülm qarışdırmaq insanın Allah’ın ucalığını, haqq dinin üstünlüyünü qavramasına, dünya və axirətdə xilas olmaq üçün Qurana tabe olmaqda başqa yol olmadığını anlamasına baxmayaraq, cahiliyyə əxlaqını tamamilə tərk etməməsidir.
İmanına zülm qarışdıranlar imanla yanaşı, nəfslərinə zidd olan vəziyyət olduqda və ya çətinliklə qarşılaşdıqda Quran əxlaqına uyğun hərəkət etmək əvəzinə din əxlaqı ilə yaşamayan insanlar kimi davranırlar. Allah Quranda belə insanların vəziyyətini bizə belə bildirir: Oxumağa davam et
Bir ayə bir açıqlama: “Ali-İmran” surəsi, 102
Ey iman gətirənlər! Allah’dan layiqincə qorxun. Yalnız müsəlman olduğunuz halda ölün! (Ali-İmran surəsi, 102)
Ayədə Allah qorxusunun əhəmiyyəti bildirilmişdir. Quran əxlaqı Allah rizası və qorxusu üzərində qurulmuşdur. Allah’dan layiqincə qorxanlar və ancaq Allah’ın razılığını hədəf edənlər din əxlaqı ilə səmimi yaşaya bilərlər.
Allah’dan layiqincə qorxmaq Quranda çox açıq və ətraflı izah edilmişdir.
Möminin Allah qorxusu çox dərin və hörmət dolu qorxudur. Oxumağa davam et
Din Allah Üçün Yaşamaqdır
“Allah üçün yaşamaq” nə deməkdir?
Müsəlmanlar Allah’ın varlığını və böyüklüyünü dərk edən, Onu çox sevən, Ondan qorxub çəkinən və həyatlarını bu həqiqətə uyğun tənzimləyən insanlardır. Digər insanlar isə (Allah’ı tənzih edirik) ya Allah’ı inkar edənlər, ya da Allah’ın varlığını qəbul etmələrinə baxmayaraq, Allah’dan qorxub çəkinməyənlərdir.
Bu cür insanlar onları yaradan Allah’ı yada salmadan yaşayırlar. Böyük ağılsızlıqla, həyatlarının kim tərəfindən, necə və nə üçün başladığına etinasız yanaşırlar. Beyinlərində (Allah’ı tənzih edirik) Allah’a və Onun dininə yer olmayan yeni həyat qurmağa çalışırlar. Oxumağa davam et
Peyğəmbərlərin Sahib Olduğu Yüksək İmanda Qorxaqlıq, Təlaşa Qapılmaq, Kədərlənmək, Küsmək, Hirslənmək Kimi Vəziyyətlər Yoxdur
Möminlər yalnız Allaha və Peyğəmbərinə iman gətirən, (iman gətirdikdən) sonra heç bir şəkk-şübhəyə düşməyən, Allah yolunda malları və canları ilə vuruşanlardır! Məhz belələri sadiq olanlardır! (Hucurat surəsi, 15)
Ayədə bildirildiyi kimi, “heç bir şəkk-şübhəyə düşmədən iman etmək” həqiqi imanın təməl əsaslarından biridir. Müsəlman Allahın varlığına qəti olaraq inandığı kimi, imanında heç vaxt tərəddüdə düşməz, Allahın hər an onu gördüyü və eşitdiyinin şüurunda davranar, həyatı boyunca Allahın əmr və tövsiyələrinə əməl edər, Onun əmr etdiyi gözəl əxlaqı qeydsiz-şərtsiz tətbiq edər. Digər yandan axirətin varlığından elə əmindir ki, hər an ölümlə qarşılaşacaqmış və hesaba çəkiləcəkmiş kimi yaşayar. Bu iman, Allahın Quranda bütün müsəlmanlara əmr etdiyi iman şəklidir. Oxumağa davam et
Allah Üçün Nə Qədər Vaxt Ayırırsınız?
Quran ayələrinə baxdığımız zaman mömin üçün boş vaxt anlayışının olmadığını görürük. Möminin hər gün vaxtlı-vaxtında yerinə yetirəcəyi ibadətlərin çox vaxtını aparmaması, qalan vaxtını öz istək və həvəslərinə uyğun boş işlərə sərf edə bilər mənasını vermir. Allah iman gətirənlərin üzərinə bütün həyatları boyu həm öz nəfsləri ilə, həm də inkar edənlərin əxlaqına qarşı fikir mübarizəsi aparmaq vəzifəsi qoyub.
Bunun üçün möminin yerinə yetirməli olduğu bir çox hazırlıqlar, saysız-hesabsız vəzifələr var. Onun bu səmimi və ixlaslı səylərinin həddi-hüdudu, fasiləsi yoxdur. Bu səbəbdən yerinə yetirilən iş, tamamlanan vəzifə, başa çatdırılan hazırlıq işlərinə ara vermək üçün səbəb deyil, tam əksinə, yeni fəaliyyətə başlamağın bir nişanəsidir. Oxumağa davam et
Boş İşlərə Vaxtımızı Sərf Etməyək
Möminlər boş və mənasız danışıqlara məhəl qoymadıqları kimi, axirətləri üçün heç bir faydası olmayan, hətta onlara zərər verəcək boş işlərə də vaxtlarını sərf etməzlər. Möminlərin bu xüsusiyyəti ayədə belə bildirilir:
«O kəslər ki, lüzumsuz seylərdən üz döndərərlər» («Muminun» surəsi, 3).
Allahın razılığını nəzərə alınmadığı hər bir iş Quranda bildirilən həmin lüzumsuz işlərə aiddir. İnsan hətta Quranda əmr edilən ən mühüm ibadəti də Allahın razılığından kənar, vərdiş olduğu və həmin anda ona asan gəldiyi üçün, əsas, lakin ona çətin olan bir işdən yaxa qurtarmaq üçün və ya hamının etdiyi bir iş kimi edərsə, bu, lüzumsuz ola bilər. Oxumağa davam et
Namaz və Huşu
Hər gün müəyyən vaxtlarda nizamlı şəkildə yerinə yetirilməsi fərz sayılan ibadətlər var. Lakin həmin ibadətlərin daim yerinə yetirilməsini möminlər yalnız vərdiş halını alan ibadətlər qismində nəzərdən keçirməməlidirlər. Tam əksinə, Allah üçün yerinə yetirdiyi bu ibadət möminə hər dəfə yeni həyəcan və şövq verməlidir. Namaz da bu şəkildə daim yerinə yetirilən ibadətlərdəndir. Quranda möminlərin namazlarını huşu ilə qıldıqları bildirilir:
«Həqiqətən, möminlər nicat tapmışlar! Onlar namazlarında müti olub Ona boyun əyərlər!» («Muminun» surəsi, 1-2). Oxumağa davam et
Həsəd Etməyin!
İman gətirmiş insan digər insanlardan üstün davranışa malik olur. Lakin bu onun imtahanının sona çatması demək deyil. Möminin də bütün insanlar kimi nəfsi var.
Allah imtahanın bir zərurəti kimi ona günahlardan və pis əməllərdən çəkinməsini ilham etdiyini Quranda bildirmişdir («Şəms» surəsi, 8). Paxıllıq, həsəd kimi mənfi əxlaq xüsusiyyətləri də günahlara daxildir və bu, bütün insanların nəfslərində var:
«…Ancaq nəfslərdə xəsislik həmişə mövcuddur. Əgər siz yaxşı dolanıb (dava-dalaşdan, kobud rəftardan) çəkinsəniz bu sizin üçün daha yaxşı olar. Şübhəsiz ki, Allah etdiyiniz hər bir işdən xəbərdardır!» («Nisa» surəsi, 128). Oxumağa davam et
Dünyanın Cazibəsinə Aldanmayın!
Möminin diqqət edəcəyi məsələlərdən biri də onun gündəlik həyatın qarışıqlıqları içində dünyəvi hadisələrə aldanaraq həqiqi məqsədini unutmamaqdır. Möminin əsas vəzifəsi Allahın qulu olduğunu unutmamaq, Quranda bildirilən əmr və tövsiyyələri dəqiqliklə yerinə yetirməkdir. İnsan əldə etdiyi iman dərəcəsini daim təzələmək və inkişaf etdirmək yönündə çalışmadıqca mövcud vəziyyətini də qoruya bilməz, mənəviyyatı sürətlə köhnəlməyə, imani həssaslığı, ağılı isə azalmağa başlayar.
Bəzi insanlar üçün Oxumağa davam et
dusunek.com 